015
Konkurs na Cognitarium, Koszalin
2020
autorzy:
GZ Spółka z o.o.
Maciej Gierych
Mili Młodzi Ludzie Grupa Projektowa
Lech Moczulski
Przemysław Nowak
współautorstwo:
Zmrok Grupa Projektowa
Marta Kowalska-Puk
Katarzyna Królak
Zuzanna Sprogis
współpraca autorska:
Roksana Patrzałek
Zuzanna Kłos
Yevgeniia Shmygol
ekspert z zakresu technologii biblioteki:
Henryk Hollender
Cognitarium w przedkładanym projekcie stanowi punkt kampusu tyleż centralny, co przejściowy i niedominujący, nie narzucający się w roli celu wędrówki. Przechodniowi/użytkownikowi nieuważnemu lub zdeterminowanemu, by NIE znaleźć się w bibliotece, przejście przez parterowy pasaż zajmie sekundy. Przestrzeń ta obfituje jednak w łatwo dostępne i ergonomicznie urządzone punkty dostępu do funkcji informacyjnych i poznawczych instytucji. Gwarantuje także zaspokojenie potrzeb twórczych i rekreacyjnych oraz sprawdzi się jako punkt spotkań. Ma ona być kampusową wylęgarnią pomysłów.
Projekt stanowi skrupulatną wizualizację założeń konkursowych. Dążeniem zespołu autorskiego było jednak rozpoznanie w nich wszystkich elementów podatnych na integrację oraz zastosowanie rozwiązań prostych i przejrzystych, radykalnie skupiających pokrewne funkcje – zgodnie z wytycznymi projektowymi mówiącymi
o spoistości. Dlatego m. in. budynek wbrew literze założeń ma jedną zawsze dostępną wrzutnię (z zaawansowaną technicznie sortownią), jedną wypożyczalnię (plus książkomat) oraz jak najbardziej przecinające się – jak zawsze w wypadku zastosowania wolnego dostępu do zbiorów drukowanych – drogi książki, użytkownika i bibliotekarza.
We wszystkich bez różnicy sferach, gdzie w gmachu pracować będą użytkownicy i goście Cognitarium, przewidziano stanowisko pracy bibliotekarza jako konsultanta, opiekuna i stróża ładu; role te mogą też odgrywać pracownicy wypożyczalni, która naturalnie staje się także stanowiskiem podstawowej informacji bibliotecznej. Sprawa odrębności oddziałów gromadzenia i opracowania zbiorów Politechniki Koszalińskiej i Biblioteki Pedagogicznej/Centrum Edukacji Nauczycieli nie została rozstrzygnięta – pomieszczenia proponowane na ich potrzeby zapewniają możliwość sięgnięcia po różne rozwiązania. Należy jednak zauważyć, że domniemana przez autorów projektu potrzeba stworzenia jednolitego, wielodziedzinowego, wartościowego poznawczo księgozbioru otwartego dostępu zdaje narzucać wymóg przemieszania materiałów z dwóch instytucji, nie licząc jeszcze „biblioteki medycznej” oraz „filii biblioteki wojewódzkiej”. Zbiory te w dużym stopniu się dublują (np. książki z zakresu humanistyki, kilkaset książek z zakresu psychologii itp.). Wszystko to oznacza potrzebę objęcia ich wspólnym, ściśle zestandaryzowanym opracowaniem, z konsekwentnym zastosowaniem jednolitego układu zbiorów, a tym samym systemu klasyfikacji i informacji wizualnej.
Część pracownicza (biurowa, „technical services”) wraz z magazynem zamkniętym z systemem regałów przesuwnych jest ściśle oddzielona od publicznej. Drogi transportu są stosunkowo krótkie (wyższe kondygnacje zajmują mniejszą powierzchnię niż poziom 0) i pozbawione punktów konfliktowych, np. przy przemieszczaniu wózków z książkami lub dostawie towarów.
Wypożyczalnia znajdzie się po obu stronach bramek kontrolnych, stanowić zatem będzie przestrzeń graniczną między czytelnią/magazynem z wolnym dostępem a strefą wejściową. Ma punkty kontaktu/transakcji skierowane na obie strony: „lada wewnętrzna” służy głównie jako stanowisko informacyjne oraz punkt wypożyczania do domu (rejestracja w systemie) książek z wolnego dostępu, „lada zewnętrzna” (za bramką – od strony wejścia do gmachu) jako wypożyczalnia materiałów bibliotecznych
zamówionych komputerowo i punkt zapisów.
Element naturalny, kontrastowy w sensie kształtów, to roślinne środowisko części miejsc czytelniczych.
